Hoş gördük beş gittik, ve dahi merhabalar..
Tophaneden sevgiler saygılar öncelikle. Nereden girdi ise şu delikli toplar kanıma bilmem ama pek de çıkacağa benzemiyo. İliğimi kemiğimi kuruttu, geceleri uyku tutturtmadı ve buralara kadar sürükledi meret beni.. Aslında bütün bunların sebebi Can abi. Herşey bir pazar sabahı onu seyretmemle başladı. "Eneee, nası da döndereyoo o topu" şeklinde yurdumun insanı edasıyla gösterttiğim tepkiyi bugün gibi hatırlarım. Serde "neden niçin" takıntısı olmasından mütevellit de daha birinci günden daldıktı kitapların dosyaların içine. Hani bu bizim Türklük özelliğimiz sanırım; sadece bi iş yapmicaksın, hepisini birden götüreceksin. İlla antrenör olacan, top delecen, sağda solda ukalalık yapacan. Olmassa olmaz..
Itıraf etmem gerekirse asla bir turnuva oyuncusu olamicam gerçeği de beni biraz işin mutfağına yöneltti. Malum Bowling de her sporun oduğu gibi yüzde elli psikoloji ile, beyinle oynanıyor. Benimse kendimden başka herkeze tahammülüm ve sabrım var. Bi tek kendime yok. 4 bagger ile başlayıp oyunu 160 bitirmek gibi rekorlarım, 240'ın üzerine 145 yapmak gibi enteresan anektodlar ben de bir yaşam biçimi halini almıştır. Ball-return'ler dile gelse de benden yedikleri tekmeleri anlatsalar.
Hasılı, sonuçta kendime değil de başkalarına yardımım olabileceği gerçeğinden yola çıkarak karşınızdayım. Memleketimize vatanımıza hayırlı ve uğurlu olsun efenim..
Aslında ilk yazımda doğru top seçimi üzerinde duracak idim. Mamafi yaklaşan federasyon kupası münasebeti ile ortaya daha leziz bir tartışma konusu daha çıktı. Ahşap lane ile sentetik lane farklılıkları. İşin teknik detayını Önder geniş geniş yazacak size. Müsadenizle ben de doğru top seçimi için gerekli üç beş noktayı aktardıktan sonra ahşap lane-top ilişkisi hakkında da kafalardaki soru işaretlerine derman olmaya çalışayım.
Öncelikle bu haftadan itibaren bowling topları konusunda detaylı ansiklopedik bilgiyi sitemizin "Bowling" başlıklı bölümünde bulabileceksiniz. İlk etapta sizlere temel kavramlar üzerinde açıklamalar yapmaya çalıştım. İlerki zamanlarda top delim teknikleri, yeni yüzey yapma, yüzey bakımı ve balans delikleri gibi konularda da bilgileri bulabileceksiniz. Lütfen bu yazıyı okumaya devam etmeden önce oraya da bi gözatıverin..
Doğru top seçiminde bulunabilmek için öncelikle atış özelliklerimizi bilmemiz gerekir. Yani topu hangi düzlemde atıyoruz (axis rotation, axis tilt), hangi süratte atıyoruz, tur sayımız nedir, PAP noktamız nerededir gibi parametreleri belirlemeden doğru top seçimi yapmak ve bunu doğru bir lay-out ile delmek mümkün değildir. Dünyanın en prestijli topu bile eğer sizin stiliniz ve tekniğinizle uyumlu değilse sadece bir hayal kırıklığı ve sokağa atılan 200-300 dolardan başka birşey ifade etmez. Ve yine mücadele ettiğimiz genel lane şartlarını çok iyi etüt etmemiz elzemdir. Söz gelimi çok yavaş atan, tur sayısı yüksek ve axis rotation'ı 60 derecelik bir oyuncunun nispeten kuru ve kısa yağlanmış bir lane de yüksek güçlü particle bir topla oynaması kadar rezalet bir durum olamaz. En iyi ihtimalle hook-out yani erkenden kırılarak sıfır backend reaksiyonu ile karşılaşmak olasıdır.
A Game
Son zamanlarda yurt dışına çıkan arkadaşlarımızın da çok yakında gözlemleyeceği gibi artık ikili, hatta üçlü çantalar tarihe karışıyor. Ciddi anlamda bu sporla uğraşan sporcular en az 4-5 top ile kendilerine arsenal yaratmaktadırlar. Bu tür yaklaşımda en önemli etken "a game" olgusudur. "A game" sizin lane üzerinde en çok oynamayı tercih ettiğiniz, en rahat oynadığınız rotadır. Mesela kimi 30. çıtadan topu 14'e kadar açmayı tercih ederken, kimi sporcu da down'n in tercihi ile 15-18den 5-6 ya oynamayı daha rahat bulur. Farklı lane kondisyonlarına göre yer değişikliği yapmadan önce "a game"inize yakın oyunu sağlayacak top tercihi bu gün PBA oyuncuları arasında da tercih edilmektedir.
Reaktif, puroaktif, hebele hö?
Geçenlerde şöyle bir soru ile karşılaştım. Reactive toplar mı daha iyidir yoksa Proactive (particle) mi? Şimdi ben size başka bir soru sorayım: Acaba kar lastiği mi daha iyidir yoksa yağmur mu? Yoksa kuru zemin-slick lastik mi iyidir, yoksa traktör lastini mi tercih edersiniz? Anlaşılacağı üzere elmayla armut asla toplanmaz. Tüm bu lastikler farklı yol koşulları içindir ve yerine göre hepsi en iyidir. Eğer tek bir formül geçerli olsaydı top üreticileri sadece farklı fiyat aralığında 2-3 top üretir bırakırlardı. Şu anda Brunswick sadece üst performans kategorisinde 8, Storm 7 top ile üretim yapmaktadır (total ürettikleri toplar sayamiciğiniz kadar fazla).Malesef bizler arasında en hooklu(!) top en iyi toptur anlayışı çok yanlış bir şekilde yerleşmiş vaziyette. Bu batıl inançları yıkmak amacı ile yola çıkan bizler, ilerki yazılarımızda detaylı olarak top seçimi konusunda sizlere yardımcı olmaya çalışacağızdır.
Ahşap mı sentetik mi kardeş?
Üç beş kelime de ahşap-sentetik lane savaşına dair edelim. Sentetik lane yüksek basınçta üretilmiş laminanttan yapılır. Formika diye de adlandırılabilir. Üst kaplamasında da yine petrol bazlı sert materyallerle yüksek basınç altında sıkıştırılarak üretilir. Yüzeyi son derece pürüzsüz ve düzdür. Dolayısı ile yağ çok daha homojen, eşit şekilde lane üzerine yayılır. Top lane'in yağlı kısmında yolculuk ederken zemin ve top arasındaki yağın üzerinde kayar ve sürtünme en azdır. Arka kuru zemine çıkınca da bu defa top mümkün olan her yüzeyi ile kuru lane zeminine temas edeceği için kırılma daha sert ve net olur. Yağlı bölümde yağ, kuru zeminde de direk lane ile temas daha net olduğu için süprizlere daha kapalı daha predictable bir yapıdır. Skorların daha yüksek olması beklenebilir. Ahşap lane'e göre reaksiyon skid-snap'e (daha uzun gidip geç ve sert kırılma) daha yakındır. Dolayısı ile, göreceli olarak midlane'de(yağlı kısımda) yani daha erken kırılan, kuru arka zeminde over-under sonuçlar doğurmayacak kontrollü backend sağlayan particle(proactive) veya mat aggressive reactive toplar tercih edilebilir. Ülkemizde populer olan toplardan örnek verirsek Brunswick HPH, Detonator, Fuze Navy Sparkle, Storm TraumaER, Trauma Response, X-it, Columbia300 Rock, Rock-on, Total Caos sayılabilir.
Ahşap lane ise zımparalanmış ahşap üzerine koruyucu sıvı ile kaplanarak üretilmiştir. Hani evinizdeki parkenin cilası gibi düşünebilirsiniz. Bu bakımdan yüzey sentetiğe oranla düz değil, daha pütürlüdür. Hem ahşabın yapısı hemde üzerine sürülen cilanın fırça ile sürülmesi aşamasında lane üerinde bir miktar partikül, pütür kalır. Dolayısı ile yağ zemine homojen olarak dağılamaz. Top yağlı zeminde giderken zaman zaman kuruya denk gelip tutunma isteğinde bulunabilir. Arka kuru zaminde ise top yine pütürlerden ötürü zemine tüm yüzeyi ile temas edemeyeceği için kırılma görece olarak daha az net ve yumuşak olur. Zaman zaman lane üzerinde topun 2 hatta 3 farklı kırılma yaptığına şahit olunabilir. Bu tür lanelerde yine üst performans kategorisinde olmak koşulu ile, daha geç enerjisini boşaltma eğiliminde olan parlak reactive veya pearlized particle (parlak proactive denebilir) topların daha iyi sonuç vermesi muhtemeldir. Yine örnek vermemiz icabederse; Brunswick Shock Zone, Riot Zone, Storm Trauma Recovery, Trauma, Columbia300 Rock Star, Rock Pearl, Game Pearl sayılabilir.
Bu günlük bu kadar çene yeter sanırım. Kolay gele arkadaşlar.
May the Force be with you,
18/07/2002