B-TR ANA SAYFA
   ANA SAYFA   |   GERİ
Toptan Perakende Yazılar
Boşa Koydum Dolmadı, Doluya Koydum Almadı - Top Doldurup Deldirme Üzerine…


PAYLAŞ: 



 

Herkese Merhaba,

Şu anda Avrupa Federasyonu Top Delim Sertifikasyon programını hazırlıyorum ve “Top Doldurma” bölümünü hazırlarken konuyu tüm bowling severler ile paylaşmanın doğru olacağını düşündüm.

Bu konuyu biraz derinlemesine işleyeceğim çünkü ülkemizde bu konuda çok ciddi yanlış bilgilendirmeler/anlaşılmalar söz konusu.

Öncelikle top doldurmanın ve yeniden deldirmenin kesinlikle karşısında olmadığım gibi aşağıdaki durumlarda son derece mantıklı bir çözüm olduğunu düşünüyorum.

  • Her türlü ekonomik sebep yani yeni topa ayrılabilecek bir bütçe olmaması
  • Bu kategoride olup da bowling ile yeni tanışacak oyuncu adayları
  • İdmanlarda kullanmak amacıyla doldurup yeniden deldirme (Hangi topu attığınızın hiç önemi olmayan, sadece elde doğru ağırlıkta ve ele göre delinmiş bir topun yeterli olduğu idmanlar. Yürüyüş, adım boyları, adım yerleri, salınım, hız değiştirebilme vs vs adını siz koyun)
  • Dolum delim işlemi sonucunda fark edilebilir bir performans değişikliği göstermeyecek spare topları

 

Bu ve benzeri durumlarda ebette ki top doldurtup deldirtmek çok mantıklıdır.

Fakat performans amaçlı çözümler için bunu tercih ediyorsanız çok ciddi problemlerle karşılaşabilirsiniz.

Yani bu toplarla liglerde/turnuvalarda kısacası yarışma ortamlarında performans göstermeyi bekliyorsanız alacağınız sonuç sizi hiç memnun etmeyecektir.

Eğer bu kategoriye giriyorsanız, yazının devamı için mutlaka zaman ayırın ve dikkatinizi verebileceğiniz bir zaman tercih edin zira konuyu açıklamak için çok fazla detaya gireceğim.

USBC nin top hareketi konusunda son dönemde yaptığı araştırma ve araştırma sonuçlarının aşırı derecede kısaltılmış özeti:

“Bir top hareketinin kabaca %80’i topun yüzeyi, %15 i çekirdek (haliyle çekirdeğe nasıl müdahale ettiğiniz; yani delim), kalan %5 de hava-cıva dır” der bu araştırma.

 Burada ASIL anlatılmak istenen şudur:

  • A firmasına ait B model toptan gidilip raftan 2 adet alınırsa.
  • Bu toplara birbirinden farklı makul delim uygulanırsa (yani mantık çerçevesinde delinirse, yani kasten abuk sabuk bir delim yapılmazsa veya topu öldürecek bir delim yapılmazsa)
  • Bu iki topun reaksiyonu çekirdek etkisi sebebiyle (doğal olarak farklı delimler ile çekirdekte farklı değişiklikler oldu) birbirinden +/- %15 farklı olur.

 

Araştırmanın geneli konusunda yoruma veya tartışmaya girmeyeceğim çünkü bilimsel veriler doğrultusunda hazırlanmış ve kişisel yorumlara açık bir konu değil.

Bu bağlamda performansa yönelik doldurup yeniden deldirme konusundaki verileri tartışmadan önce sadece %15 konusunda kendi fikrimi baştan söyleyeceğim.

  • %15 hiç de düşük bir yüzde değildir…
  • Yani yüzey hazırlığınızı doğru yapmış olsanız bile, çekirdek hazırlığınız (yani topun sizin oyun parametrelerinize uygun olarak, en ince detayına kadar hesaplanmış, verilen saha şartlarına göre planlamış olarak delinmesi) doğru değilse bu %15 i kaybettiniz demektir.
  • 6 oyunluk bir squad da kabaca 1 oyun demektir; ki o tek kötü oyun nice turnuvalarda finale kalamama veya bir üst tura geçememenin nedenidir

 

 Fakat BİZDEKİ genel anlayış şu şekilde:

  • A firmasına B model top Mehmet’te bulunmaktadır.
  • Mehmet’ten bu topu 50$ a alınır
  • 50$ a doldurur, terletir, yüzeyi yaptırılır
  • 50$ a da deldirilir.
  • Toplamda 150$ harcanır.
  • Zaten bu konuda yapılmış bilimsel USBC araştırması da var. Bu işin %80i yüzey. Doldurulduktan sonra topa yüzey yapıldı, hatta terletildi ve yağı da çıkartıldı.
  • Topun yenisi 300 $, delimle beraber 350$..... %80 i 280$.
  • 280$ yerine 150$ harcandı, 130$ tasarruf edildi.

 

Keşke hayat bu kadar güzel olsa ama bowling ekipmanı konusunda maalesef böyle değil.

Bu çözümü seçen oyuncuların yanıldıkları nokta şu:

A Firmasının B Model topunu doldurup yeniden delindiğinde, o top artık B Modeli değil. Çünkü bütün çekirdek değerleri değişti. Bu top artık X Modeli, yani deldirdiğinizde B Modelinden elde edeceğinizden bambaşka değerler elde edeceksiniz.

Dilerseniz konuyu biraz örneklendirelim.

Hatta söz konusu top hiç kullanılmamış olsun. Yani topun yüzeyi sıfır, kullanım nedeniyle herhangi bir yüzeysel performans kaybını de böylelikle denklemden çıkartalım.

Topun daha delinmeden üzerinde gelen çekirdek değerleri:

Int RG= 2.53

Int Diff= 0.016

Overall Diff= 0.053

 

 

Sonra bu topu delelim, mesela 45 x 5 x 40 lık bir delim uygulayalım. Karşımıza şöyle bir sonuç çıkacaktır:

Int RG= 2.52

Int Diff= 0.021

Overall Diff= 0.052

 

 

 

Şimdi LÜTFEN yukarıdaki delinmiş topun çizimine tekrar dikkatli olarak bakalım…

 

Çekirdekte farklı 2 malzeme kullanılmış. Bunlar yeşil bir dik blok ve bu bloğa giydirilmiş mavi simit gibi parça.

Bu parçalar 2 farklı madde, yani farklı yoğunlukta ve farklı ağırlıktalar.

Dikkat ederseniz parmak delikleri çekirdeğin yeşil bölümüne saplanmış, başparmak deliği de mavi bölüme…

 

Hatta işleri biraz daha karmaşıklaştırmak adına öyle bir yere balans deliği denk gelsin ki, her iki farklı maddeden de eksiltsin. Yani aşağıdaki gibi bir sonuç ortaya çıksın:

 

Şimdi toptaki malzemelere bakalım: (Pin ve Mass Bias çubuklarını dikkate almıyorum – sarı ve kırmızı çubuklar)

  • Yüzey – açık gri kabuk
  • Ara dolgu – Çekirdek ile aradaki daha koyu gri malzeme
  • Çekirdek – Yeşil malzeme ve mavi malzeme

 

Parmak delikleri nereyi deldi? Sırasıyla; Yüzey – Ara Dolgu – Çekirdeğin Yeşil Malzemesi

Başparmak deliği nereyi deldi? Sırasıyla; Yüzey – Ara Dolgu – Çekirdeğin Mavi Malzemesi

Balans deliği nereyi deldi? Sırasıyla; Yüzey – Ara Dolgu – Çekirdeğin hem Mavi hem Yeşil Malzemesi

Bu malzemelerin hepsi birinden farklı yoğunluk ve ağırlıkta

FAKAT;

Kullanılacak dolgu malzemesi homojen. Yani kendine özel bir yoğunluğu ve buna bağlı bir ağırlığı var. Yani topun üzerindeki bir deliğe boşaltıldığında daha önce o delikte bulunan farklı malzemelerin yoğunluk ve ağırlıklarını alması söz konusu değil.

Topun ilk delindiğinde içinden çıkan farklı tip malzemelerin, topun doldurulması sırasında aynı şekilde geri kazanılması mümkün değil.

Yani diğer bir deyiş ile çekirdeği ve buna bağlı top dinamiklerini doldurarak geri kazanma şansı yok.

Simdi bazı okuyucular haklı olarak “Çekirdekten zaten feragat ettik, çekirdeğin etkisi %15… Bizim peşinde olduğumuz bölüm %80 lik yüzey bölümü” diye düşüneceklerdir.

Ama yine maalesef durum böyle olmayacaktır.

Şöyle ki;

Top dolduruldu, yeniden delindi ve yeni çekirdek değerleri şöyle oldu.

Int RG= 2.59

Int Diff= 0.010

Overall Diff= 0.026

 

Bu kadar çok değişebilir mi? Elbette değişebilir, hatta çok daha kötü bile olabilir….

 

SONUÇLAR

 

Dolum delimden önceki simülasyon sonuçları:

Simülasyonun yapıldığı ortam: 24,7 ml, 40 feet, turnuva yağlaması ve Brunswick hatta, top 17,5 dan 13,5 a atılıyor.

Sonuç: 57 feet de roll a girip 60 feet de 17,5 çıtasında, yani tam cebi vuruyor.

 

 

 

 

Peki doldurup deldirdikten sonra, aynı yüzey hazırlığıyla ve değişen çekirdek değerleriyle yine 24,7 ml, 40 feet, turnuva yağlaması ve Brunswick hatta, top 17,5 dan 13,5 a atılıyor.

 

Bakın sonuçlar nasıl;


 

 

Top 6. Pinin az soluna saplanıyor. Pindeck de vurduğu yer 11. Çıta.

Peki, top ROLL a giriyor mu? Yani en kuvvetli vuruş bölgesi, aks ların önce sıfırlanıp sonra topun pinlere en kuvvetli şekliyle vurduğu atış? Belki 80. Feet de girecektir, simülasyonda en azından 60 feet de girmediği görülüyor…

Simülasyonlardaki topun yüzeyi 3000 grit. Hani şu ilk kez delinip atıldığında önceden ROLL a girip, sonra cebi patlatan, fakat doldurulup yeniden delindikten sonra pindeck de 11. Çıtadan 6. Pine saplanan top…

Beklenenin çok altında bir falso elde edildi. Bu durumda topa zımpara yapmak düşünülebilir.

3000 lik yüzeyi 500 Abralon a düşürüp tekrar aynı atışı simüle ettiğimizde bakın sonuçlar ne oluyor:

 

 

 

Evet, yüzey 500 grit e düşünce daha çok falso alıyor ama sadece 2 çıta daha fazla. Yani eskiden pindeck de 11 de olan atış, 500 zımpara dan sonra 13. Çıtada oluyor.

Peki Roll a giriyor mu? Maalesef o da hayır.

 

GENEL SONUÇ:

Evet, raftan alınan 2 özdeş topa, birinden farklı 2 makul delim uygulanırsa, topların hareketlerinde DELİME (ÇEKİRDEĞE) BAĞLI +/- %15 lik fark görülecektir.

 

Fakat raftan alınan bir top önce makul bir şekilde delinip, sonra doldurup (hiç atış bile yapmadan), sonra tekrar başka bir makul delim ile delinirse, ne sonuç alınacağını bowling tanrıları bile bilemez.. Aynı çekirdek değerlerine doldurarak geri gelmeniz ihtimali muhtemelen milli piyangoyu kazanma ihtimalinizden azdır.

 

Şimdi herkes geriye yaslanıp kaç defa sadece tek bir kötü oyun yüzünden katıldığı turnuvalarda bir üst tura geçemediğini veya finallerde elendiğini hatırlasın…

 

Herkese sevgiler

 

- Bu yazıda kullanılan tüm simülasyonlar Ebonite Blueprint Yazılımı ile yapılmıştır.