B-TR ANA SAYFA
   ANA SAYFA   |   GERİ
Toptan Perakende Yazılar
Balans Delikleri ve Top Hareketi Üzerine Etkileri


PAYLAŞ: 



Balans delikleri top üzerinde tutuş amacıyla delinmemiş, topun statik ve dinamik özelliklerini ayarlamak amacıyla delinen deliklerdir.

Statik sınırların yerine getirilmesi amacıyla delinen balans deliklerinin topun hareketi üzerinde etkisi gözardı edilebilecek kadar azdır çünkü statik ağırlıkların topun reaksiyonuna olan etkisi minimaldir.

Balans deliklerin asıl rolü (yani statik ağırlıkların ayarlanması dışındaki) topun dinamikleri üzerine olan etkisi ile kendini gösterir çünkü balans deliğinin topun kırılma şekli ürezindeki etkisi pin ve mass biass yerleşiminden sonra üçüncü sırada gelir.

Burada dikkat edilmesi gereken nokta balans deliğinin derinliğidir. Derin olmayan ve geniş çaplı bir balans deliği sadece statik ağırlık olarak etkisini gösterecekken, derin olan ve dolayısıyla topun çekirdeğine ulaşarak çekirdek yapısında da değişiklik meydana getiren bir balans deliği topun dinamik yapısına etki edecektir. Yani daha net bir ifadeyle topun çekirdek yapısında bir delik açmayan sadece topun kabuk bölümünden ağırlık çıkartan balans delikleri gözle görülür bir fark yaratmayacaktır. Topların çekirdek yapısına göre değişiklik göstermekle birlikte genelllike 2 ½ inch den derin delinen delikler bu etkiyi sağlarlar.

Bir balans deliğinin topun dinamiklerini değiştirebilme kabiliyetinde en üst sırada olan etken balans deliğinin Pin e olan uzaklığıdır. Çünkü bir topun dinamik yapısının kuvvetini çekirdek yapısındaki differential belirler (cekirdeğin dik eksendeki RG si ile yatay eksendeki RG si arasındaki fark).

Bu iki değer arasındaki fark ne kadar büyük ise topun differantial ı da o kadar büyüktür, bunun anlamı da topun daha fazla track flare potansiyelinin olması ve dolayısıyla sürtünme ile karşılaştığında enerjisini daha çabuk salması anlamına gelir.

Bir topun çekirdeğinin dikey ekseni ile yatay ekseni arasındaki mesafenin topun yüzeyi üzerindeki izdüşümü 6 ¾ inch tir.

Bu mesafe sınırları içerisine yerleştirilecek bir balans deliği (çekirdeğe ulaşması şartıyla) topun dinamikleri üzerine etki eder.

Eğer bir balans deliği pine ne kadara yakınsa (hatta tam Pin nokatsından delindeyse yani mesafe sıfır ise) çekirdeğin dikey ekseninde (çekirdek bu eksende en uzun/dik pozisyondadır) bir delik açacağı için topun differential ını düşürür ve track flare potansiyeli düşeceği için topun kırılma hareketi yumuşar ve toplam falsosu düşer.

Bu tür bir balans deliği yerleşimi falsoyu azalttığı için çoğu oyuncu tarafından tercih edilmez. Ancak aşırı top reaksiyonundan muzdarip yüksek turlu ve yüksek falsolu oyuncular tarafından tercih edilebilir.

Bunun tam zıttı olan durum da balans deliğinin pin den 6 ¾ inch uzaklığa delinmesidir. Bu durumda cekirdeğin yatay ekseninde (çekirdek bu eksende en kısa/yatık pozisyondadır) bir delik açacağı için dikey eksen RG si ile yatay eksen RG si arasındaki fark (yani deifferential) daha da büyüyecektir. Bu durum topun track flare potasiyelini arttırır, kırılma hareketi sertleşir ve toplam falso artar.

Akla hemen gelen bir soru "Eğer bu delik 6 ¾ lük mesafenin tam ortasında yani 3 3/8 inch lik mesafede delinirse ne olur ?" olacaktır. Bu durumda çekirdeğin yatay ve dikey eksenlerinden eşit olarak kütle çıkartılmış olacaktır ve dinamiklere çok az etki edecektir.

Balans deliği yerleştirilirken tek dikkat edilen konu balans deliğinin Pin ile olan mesafesi değildir. Bu mesafe ile koordineli olan kullanılan iki referans daha vardır. Bunlar VAL (vertical axis line) ile deliğin yerleştirildiği quadrant lardır.

Bu referans noktalarına göre balans delikleri (VAL a göre) VAL ın içinde, üzerinde ve dışında; (quadrant a göre) positive finger quadrant ve positive thumb quadrant da yer alabilirler.

VAL ın iç bölgesinden dış bölgesine doğru ilerledikçe kırılma noktasının keskinliği ve kırılmanın çabukluğu artar. VAL ın dış bölgesine çıkmak biraz çetrefilli bir durum yaratır çunku bu bölgenin dışına delinen deliklerin track flare ile kesişme durumu ortaya çıkar ve topun her turunda balans deliği hat ile temas eder. Bu nedenle balans deliğini VAL dışına yerleştirmek genellikle tercih edilmeyen bir durumdur.

Thumb positive quadranta yerleştirilen balans delikleri günümüzde en çok tercih edilen pozisyondur çünkü bu quadranta açılan bir delik çekirdeğin yan tarafından ve başpamak deliğine daha yakın bir yerden çekirdek kütlesinin topun dışına çıkartılmasına yarar. Hem başparmak deliği hem de ona yakın delinen balans deliği çekirdeğin o bölgesini dışarı alacağı için daha asimetirk bir çekirdek yapısı elde edilmiş olur. Yani bir nevi "Mass Bias" etkisi yaratılmış olur. Bu da topun sürtünmeye daha çabuk tepki vermesine sebep olur. Özellikle ağır yağ koşulları, yüksek top hızları, yüksek axis tilt ve rotation durumlarında bu tür bir yerleşim tercih edilmelidir. Thumb positive quadrant da bir balans deliği ve pin up bir delim çok keskin bir top reaksiyonu yaratacaktır. (Pin up ve pin down delimleri ilerleyen makalelerde anlatacağım).

Delimdeki pin ve CG nin birbirlerine göre olan pozisyonları delinecek balans deliğinin de boyut ve derinliğini belirler. Konunun çok dışında olması ve ilerideki makalelerde bu konu ele alınacağı için burada çok genel olarak bahsedeyim. Pini CG ye göre saat 1:30 yönüne yerleştirmek küçük bir balans deliği gerektirecektir. Bu delim düşük hızlar, kuru hatlar, düşük axis rotation durumlarında iyi çözüm olacaktır. Pini CG ye göre saat 12:00 yönüne yerleştirmek biraz daha büyük bir balans deliği gerektirecektir. Bu delim orta hız, orta derecede yağlı hatlar, orta derecede axis rotasyonları için iyi bir çözüm sağlayacaktır. Pini CG ye göre saat 10:30 yönüne yerleştirmek en büyük balans deliğini gerektirecektir. Bu da yukarıdaki paragrafta anlattığım nedenlerden dolayı ağır yağ koşulları, yüksek top hızları, yüksek axis tilt ve rotation için iyi bir çözüm sağlayacaktır.
 


Balans deliklerine ait diğer bir konu da topun çekirdek yapısının simetrik yada asimetrik olması durumudur.

Simetrik çekirdek yapısına sahip toplarda CG yi 1 ½ - 3 inch aralığında kaydırarak yapılacak bir delim balans deliği gerektirecektir. Yukarıda belirtilen koşullar sağlanarak yerleştirilecek bir balans deliği ile topun kırılmasını ayarlamak mümkün olacaktır.

Asimetrik çekirdek yapısına ait toplarda ise balans deliğinin etkisi simetrik toplardan daha azdır. Çünkü bu toplarda reaksiyonun şekli temel olarak pin ve mass biass in pozisyonları tarafından belirlenir. Bu toplar delindikten sonra bile PSA larını korurlar dolayısıyla bu toplarda baskın etken mass biass dir. Bu toplara delinecek balans delikleri topun statik ağırlık özelliklerine etki eder ve yazımın en başında da belirttiğim gibi statik ağırlıkların top reaksiyonu üzerine etkisi çok azdır.

Sonuç olarak diyebilirim ki balans delikleri topun reaksiyonuna ince ayar yapmak için kullanılırlar. İyi bir delimi çok daha iyi yapabilirler ama kötü bir delimi düzeltemezler.

Bu nedenle topunuzu seçmeden ve deldirmeden önce mutlaka delim uzmanıyla konuşun ve istediğiniz reaksiyonu birlikte netleştirin. Sizden aldığı bilgiler ve beklentilere göre top delim uzmanı balans deliklerinin de yardımıyla size en iyi neticeyi sunmaya çalışacaktır.